Co-makership of co-creatie blijft een krachtige manier om mensen aan je organisatie te binden; een omgeving creëren waarin je actief naar mensen luistert, échte autonomie geeft en mensen samenbrengt om vanuit synergie resultaten te verwezenlijken.

‘We hebben dat al zo vaak geprobeerd,’ horen we vaak. ‘We vragen werknemers ideeën, input over hoe we het anders of beter kunnen doen, maar “het komt niet” ‘. Of ‘We geven een opleidingsbudget en zeggen dat iedereen om opleiding mag vragen, maar we hebben nog geen enkele vraag gekregen.’ Of ‘mensen willen gewoon geen initiatief nemen’.

Co-creatie, het klinkt mooi, maar hoe doe je dat dan, heel concreet?

Empowerment of het geven van eigenaarschap is nog te vaak een verpakking. De echte beslissingen worden genomen, en er wordt inspraak gevraagd “pro forma”, om de puntjes op de i te zetten. Als je mensen betrekt, doe het dan vanaf de eerste bouwsteen, en meen het. Geef mensen de kans om mee een huis te bouwen, en niet enkel de gordijnen op te hangen.

Wat verder kan helpen, is een concreet kader aanreiken. Dit zijn twee sterke methodieken die wij gebruiken om beslissingen en oplossingen te co-creëren:

1. De Lego© Serious Play© – methode

De Lego© Serious Play© – methode is ontstaan eind jaren ’90. Professoren Johan Roos en Bart Victor van het “International Institute for Management Development” in Zwitserland en Lego© Group CEO en eigenaar Kjeld Kirk Kristiansen zochten samen naar alternatieve en meer creatieve manieren voor strategievorming en bedrijfsvoering. Hun zoektocht resulteerde in een wetenschappelijk onderbouwde en creatieve manier van brainstorming aan de hand van Lego©blokjes.

Serious Play© doelt op het proces dat werd ontwikkeld om de creativiteit, de uitbundigheid en de inspiratie van spelen te integreren in de serieuze bezorgdheden van de volwassen business wereld.

Het proces ondersteunt creatief denken en begeleidt mensen in het samen bouwen van oplossingen en het formuleren van antwoorden op bestaande uitdagingen. Door het bouwen met Lego©, spreek je de intuïtie van mensen aan, ontstaat er ruimte voor buikgevoel en emoties, creativiteit, en out of the box denken. De wisselwerking tussen het rationele denkproces en het willekeurig bouwen met je handen, helpt met het vinden van oplossingen die verder gaan dan wat je zou bereiken met flipcharts en post-its. Het ondenkbare wordt denkbaar.

Hoe werkt het concreet?

Je brengt een groep mensen samen en vraagt hen om met behulp van Lego© blokjes te bouwen rond een concreet vraagstuk. Stap voor stap evolueert het bouwwerk en kom je tot een breed gedragen en innovatieve oplossing. De methodiek kan aangewend worden om een breed scala aan uitdagingen aan te pakken. Het kan gaan om het in kaart brengen van de cultuur binnen de organisatie (wat zijn onze waarden) of om visie en purpose helder te krijgen, het uitdenken van manieren om  beter samen te werken in te toekomst, maar evengoed over het bouwen van een korte of lange termijn strategie, nieuwe campagnes, sales  strategieën of zelfs de ontwikkeling van een nieuw product. De mogelijkheden zijn eindeloos, dat maakt het een breed inzetbare techniek.

Iedereen bouwt, elk bouwwerk komt aan bod en krijgt een plaats aan tafel: het is niet langer enkel de luidste stem die gehoord wordt. Daarnaast is het ook heel ontspannend en leuk: er wordt gelachen en niet onbelangrijk: collega’s leren elkaar beter kennen.

En nee, ervaring met Lego© is niet nodig (en bijgevolg dus ook geen geldig excuus om niet mee te doen), ook deelnemers die nog nooit met Lego© gespeeld hebben, vinden hun weg binnen deze methode.

2. Appreciative Circles: een methode op basis van de principes van “Appreciative Inquiry”

Je brengt een groep mensen samen rond een concreet vraagstuk, of iets dat je wil co-creëren. In een klassieke problem-solving approach zou de focus liggen op het probleem, wat vaak op zich al negatieve emoties oproept. Bij appreciative inquiry ga je daarentegen uit van wat werkt. Daar wil je gewoon meer van. Dit wil je uitvergroten en in een kader gieten, zodat iedereen hier de vruchten van kan plukken. Hoe doe je dat? Je sprokkelt positieve ervaringen aan de hand van powerful questions: vragen die aanzetten tot nadenken en engageren, en waarmee je tot nieuwe inzichten komt.

Als je een beleid wil co-creëren rond opleiding & ontwikkeling, kan je bvb vragen naar momenten op het werk waarop mensen het gevoel hadden zichzelf écht te hebben ontwikkeld. Of je vraagt naar positieve ervaringen met opleiding en ontwikkeling binnen de organisatie, formeel of informeel. Je kan het nog verder opentrekken door ook ervaringen van buitenaf aan te reiken en ook daarop in te zoomen, ter inspiratie. Samen ga je na wat de voorwaarden zijn die de positieve ervaring mogelijk hebben gemaakt. In dit voorbeeld zou het kunnen gaan om een leidinggevende die in je geloofde of je heeft uitgedaagd, een sterke mentor, tijd en ruimte, kennis van bestaande opleidingen, de kans om deel te nemen aan bepaalde beslissingsfora binnen de organisatie, etc.

Vertrekkende vanuit een verzameling van positieve ervaringen en observaties, bekijk je wat je samen echt wilt bereiken en formuleer je aspiraties gebaseerd op wat in het verleden heeft gewerkt, dus stevig gegrond in de realiteit. Zo kom je uiteindelijk samen tot het definiëren van concrete acties om een impactvol beleid rond opleiding en ontwikkeling vorm te geven. Deze methodiek maakt dat je een beleid neerzet dat verder bouwt op wat al goed werkt, en wat gedragen wordt door een bredere groep.

In de huidige arbeidsmarkt kan je je als werkgever simpelweg niet langer permitteren om een quiet dismisser te zijn. Naast verloning, spelen ook zaken als purpose, cultuur en collega’s een belangrijke rol. Zet hoog in op co-makership, word een active engager. De kans is groter dat mensen actief voor je (blijven) kiezen.